Boğaziçi Üniversitesi’nde zelzele sarsıntılarına daha destekli boru irtibat sistemlerinin geliştirilmesi için çalışmalar başladı. TÜBİTAK-TEYDEB 1505 Üniversite-Sanayi İş Birliği Dayanak Programı tarafından desteklenen Ar-Ge projesiyle Boğaziçi Üniversitesi’nden bilim insanları bu alanda en düzgün tasarımı ortaya koymak için çalışacak. 

Kahramanmaraş’ta yaşanan iki büyük sarsıntı Türkiye’de zelzele gerçeğini bir sefer daha hatırlatırken, Boğaziçi Üniversitesi’nden bilim insanları sanayi iştirakleriyle zelzeleye daha destekli alt ve üst yapı sistemleri için çalışmalarına devam ediyor. Son olarak Boğaziçi Üniversitesi ile Superlit Boru Sanayi A.Ş. iştiraki ve Teknoloji Transfer Ofisi dayanağıyla CTP boruların irtibat sistemlerinin kuvvetli zelzele hareketlerine daha da destekli hale getirilmesi için Ar-Ge çalışmaları başladı. Zelzele Mühendisliği Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gülüm Tanırcan’ın yürütücülüğünü üstlendiği iki yıl sürecek proje, TÜBİTAK- TEYDEB 1505 Üniversite-Sanayi İş Birliği Dayanak Programı tarafından da destekleniyor. 

Projede materyal testleri Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Kısmı Kompozit Laboratuvarı’nda gerçekleştirilirken, dizaynların prototipleri sanayi iş birliğiyle üretilerek Kandilli Kampüsü’nde yer alan Yapı ve Sarsma Masası Laboratuvarı’nda test edilecek.

“BORULAR ŞİDDETLİ ZELZELELER SONRASINDA FONKSİYONUNU SÜRDÜREBİLECEK”

Projenin 14 Şubat’ta düzenlenen açılış toplantısında konuşan Boğaziçi Üniversitesi Zelzele Mühendisliği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gülüm Tanırcan, projenin Türkiye’de sarsıntı tehlikesi yüksek bölgelerde yer altından geçen boruların zelzele sarsıntılarından ziyan görmeden fonksiyonlarını koruyabilmesi için çok kıymetli bir yerde durduğunu vurguladı:

“Altyapı sistemlerinin zelzele güvenliği toplum sıhhatinin korunması ve ekonomik kayıpların engellenmesi için büyük kıymet taşıyor. Boru sınırlarında genel olarak zelzele hasarları temas bölgelerinde meydana geliyor. Boru hasarı su üzere hayati kaynakların bölgeye ulaşamaması manasına gelirken, zelzelenin yarattığı yıkım dışında salgın üzere öteki risklerin ortaya çıkmasına neden olabiliyor. CTP borular cam elyaf destekli reçine ve silika kumdan oluşuyor ve ekseriyetle su ile atık su şebekelerinde kullanılıyor. Bu boru tipi direnci yüksek, farklı hava şartlarına ve korozyon basınca destekli olmasından ötürü giderek daha çok tercih ediliyor. TÜBİTAK tarafından desteklenen projemizle bu temas noktalarının sarsıntıya bağlı şiddetli yer hareketlerine daha fazla dayanmasını sağlayan yeni bir sistem üzerinde çalışacağız. Bu yeni ilişki sistemiyle borular şiddetli sarsıntılar sonrasında da fonksiyonunu sürdürebilecek.”

“TASARIMLAR SARSMA MASASINDA TEST EDİLECEK”

Proje araştırmacısı Boğaziçi Üniversitesi Zelzele Mühendisliği Kısmı Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ayşe Edinçliler ise projenin Ar-Ge sürecinde Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Kampüsü’nde yer alan sarsma masalarının kullanacağı bilgisini paylaştı.

Prof. Dr. Edinçliler, “Geliştirilen kompozit boru irtibat sistemlerinin aktifliği Yapı ve Sarsma Masası Laboratuvarı’nda gerçekleşecek testlerle belirlenecek. Buradaki en büyük masa üzerinde toprağa gömülü boru sistemi ortamı yaratılacak. Çeşitli büyüklük ve frekanslara sahip sarsıntı hareketlerine maruz bırakılarak boru birleşimlerinin davranışları incelenecek. Projede araştırmacı olarak yer alan Boğaziçi Üniversitesi Makina Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuri Ersoy, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Karasu Meslek Yüksek Okulu Makina ve Kaynak Teknolojileri Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Güleç ile İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Hasan Emre Demirci’nin irtibat sistemlerine yönelik yapacağı tüm dizaynlar Boğaziçi Üniversitesi laboratuvarlarında teste tabi tutulacak” diye konuştu.

“EN YETERLİ SİSTEMİ ÜLKEMİZE VE DÜNYAYA SUNMAK İSTİYORUZ”

Projenin paydaşı Superlit Genel Müdürü Turgay Aytekin ise Ar-Ge çalışmalarının akabinde güvenilirliği her açından ispatlanmış CTP boru ilişki sistemini dünya pazarına Boğaziçi Üniversitesi ile Boğaziçi Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi iş birliğiyle sunmayı hedeflediklerini söyledi:

“Boğaziçi Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi’nin öncülüğünde kurduğumuz bu sanayi-üniversite iş birliği, zelzele felaketini şimdi yaşamışken ülkemizdeki altyapı sistemlerinin sarsıntıya daha destekli hale getirilmesi için çok kıymetli. Boğaziçi Üniversitesi başta olmak üzere Sakarya Uygulamalı Bilimler ile İzmir Kâtip Çelebi üniversitelerinden bilim insanlarının tasarım ve testlerini yapacağı bu Ar-Ge projesinde paydaş olarak yer almak çok heyecan verici. Takip eden yıllarda bizim de üretimini yaptığımız CTP borularında zelzeleye daha da destekli, muteber temas sistemlerinin her açıdan Ar-Ge faaliyetlerini tamamlayarak, bunu bir eser olarak başta Türkiye olmak üzere tüm dünyaya sunmak istiyoruz.”

Boğaziçi Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Genel Müdürü Volkan Özgüz de Boğaziçi Üniversitesi’nin sanayi ile iş birliklerinin daha da gelişmesi için çalıştıklarını ve bu projenin Türkiye’deki yükseköğretim kurumları için düzgün bir örnek olduğunu vurgularken, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Genel Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener de Türkiye’de maddi ve manevi zelzele ziyanlarının azaltılmasına yönelik çalışmaların her vakit destekçisi olduklarını söz etti.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı