Türkiye, 2022 yılında 25 milyar dolar besin eserleri ihracatına imza atarken, besin ihracatının tepesinde 11,4 milyar dolarlık ihracatla hububat bakliyat yağlı tohumlar bölümü oldu. Dal, Türkiye’nin besin ihracatının yüzde 46’sını tek başına gerçekleştirdi.
Hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar kesimi; üretim ve ihracatta başkan olan Gaziantep ve etrafında yaşanan zelzele nedeniyle kısa vadede kayıplar yaşanabileceğini ön görmekle birlikte, yaraların orta vadede sarılacağına ve ihracat maksatlarında çizdiği rotaya tekrar gireceğine inanıyor.
Anadolu topraklarında 7 coğrafik bölgede yetişen eserlerden elde edilen undan, bitkisel yağlara, baharatlardan yağlı tohumlara, şekerlemeden bakliyatlara, çikolatalı eserlerden makarnaya, 10’dan fazla ana kümede yüzlerce besin eserini dünyanın dört tarafına ihraç eden hububat bakliyat yağlı tohumlar dalı dünyanın besin ambarı konumunda
Birlik üyelerine 1 milyar dolar teşekkür mektubu
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Lideri Muhammet Öztürk, Egeli hububat bakliyat yağlı tohumlar ihracatçıların 2022 yılında ihracatlarını yüzde 47’lik artışla 682 milyon dolardan 1 milyar doların üzerine taşıdıklarını, Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altında 1 milyar dolar barajını aşan 6. ihracatçı birliği olmayı başardıklarını lisana getirdi.
Tarihi muvaffakiyete katkı sağlayan birlik üyelerine teşekkür mekbutu gönderen Öztürk, teşekkür mektubunda; “EHBYİB olarak 10 yıl evvel 280 milyon dolar ihracat gerçekleştirirken, 2022 yılına geldiğimizde ihracatımızı 10 yılda yaklaşık 4 kat artırarak 1 milyar dolar seviyesine çıkarmış olmanın sevincini ve gururunu yaşamaktayız. Bölümümüzün bu üstün ihracat başarısına katkı sağlayan siz bedelli üyelerimiz ve dal paydaşlarımız sayesinde ulaştığımız 1 milyar dolarlık ihracat hacmini önümüzdeki devirlerde de artırmak ve yeni rekorlar kırmak için var gücümüzle çalışmaya, üretmeye ve ihracat yapmaya devam edeceğiz. Büyük özveri ile ihracat amaçlarımızı gerçekleştirme yolunda göstermiş olduğunuz başarılarınızdan ötürü tebrik eder, Türkiye’nin üretim ve ihracatına bu sayede geleceğine sağladığınız katkı ve kıymet için şahsım ve İdare Heyetim ismine teşekkürlerimi sunarım” görüşlerine yer verdi.
Dünya’da besin talebi artıyor ihracatımızda artacak
Dünya nüfusunun 8 milyara dayandığı, 2030 yılında 8,5 milyara ulaşmasının beklendiğine işaret eden Öztürk, “Dünya’da tarım topraklarını kaybediyoruz, global iklim değişikliği üretimi olumsuz etkiliyor. Dünya Besin Örgütü datalarına görü insanlık olarak bu süratle tüketmeye devam ettiğimiz takdirde bize 1,7 dünya gerekiyor. Şimdi dünya dışında yaşabileceğimiz bir gezegende bulamadık. Bu koşullarda tabiatın istikrarını ve tarım yapılabilir topraklarımızı koruyarak, besin üretimindeki kayıpları önleyerek, Araştırma ve Geliştirme çalışmalarına ağırlaşarak ünite alandan daha fazla ve sağlıklı eser alabileceğimiz bir tabanı oluşturmamız gerekiyor. Hakikat adımlar attığımız takdirde dünyada besine talep aslında artıyor, bizim ihracatımızı artırmamamız için bir neden yok. 2030 yılında Ege Bölgesi’nden 2 milyar dolar ihracat yapabileceğimize inanıyoruz” biçiminde konuştu.
Anadolu ve Mezopotamya toprakları yaralarını kısa müddette saracak güce sahip
Hububat, bakliyat yağlı tohumlar bölümünün eser gamındaki pek çok eserin ağır olarak üretildiği ve ihracatının yapıldığı topraklar 6 Şubat’ta yaşanan zelzele nedeniyle güç bir devirden geçiyor. Bu süreçte o bölgelerdeki üretim ve ihracatta 2023 yılında kısmi bir düşüş yaşanabileceğini aktaran EHBYİB Lideri Muhammet Öztürk kelamlarını şöyle sürdürdü; “İnsanlığın sıfır noktası olan Anadolu ve Mezopotamya toprakları, tarım üretimininde başladığı ve binlerce yıldır insanlığı besleyen topraklar. 2023 yılında dalımızın 11,4 milyar dolarlık ihracatının yüzde 38’ini bu kadim coğrafya gerçekleştirdi. Yaşadığımız zelzele sonrasında Hükümetimizin aldığı önlemler, bu topraklardaki üretken insanlarımız sayesinde bu topraklardaki üretimin kısa müddette rayına gireceğine inanıyoruz, yaşanabilecek lokal üretim düşüşlerini 2024 yılında aşacağımız inancındayız. 17 Şubat 2023 tarihli Resmi Gazete’de yer alan 2022 Yılında Yapılacak Ziraî Takviyeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Takviyesine Ait Kararda Değişiklik yapılmasına Dair Karar ile 6/2/2023 tarihinde meydana gelen zelzeleler nedeniyle ziyan gören ve afet bölgesi ilan edilen vilayetlerde Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçiler için 2022 üretim yılı mazot ve gübre destekleme ödemeleri nakdi olarak yapılacak olması, ayrıyeten, Havza Bazlı Fark Ödemelerinde kütlü pamuk için 110 kr/kg olan takviye oranının 160 kr/kg’a, Yağlık Ayçiçeği için 50 kr/kg olan dayanak ölçüsü 70 kr/kg’a çıkarılmasını gerçek buluyoruz.”
TURQUALİTY Projesi ABD pazarında başarıyı getirdi
Ege İhracatçı Birlikleri’nin Türkiye’nin besin ihracatında önder pozisyonda olduğunu hatırlatan Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Muhammet Öztürk, “Liderliğimizi sürdürmek için EİB bünyesindeki 6 Besin Birliğimizle birlikte fuarlar, sektörel ticaret heyetleri, alım heyetleri, URGE ve TURQUALİTY projeleri sürdürüyoruz. ABD pazarında Ticaret Bakanlığı dayanağıyla yürüttüğümüz Turkish Tastes Turquality projemiz ile çok başarılı işlere imza attık. Projemizde tanıttığımız besin eserlerinde 4 yıllık periyotta ABD’ye yaptığımız ihracatta 700 milyon dolardan 1 milyar doların üzerine çıktık. Bu muvaffakiyet tablosunda sürdürdüğümüz projelerin itici gücü oldu. 2023 yılında üyelerimizin kümelenerek kurumsallaşma ve ihracat yetkinliklerini artırmaları için URGE Projesini başlatıyoruz” diye konuştu.
Hububat ve bitkisel yağlar ihracatı domine etti
Geniş bir eser gamına sahip olan hububat bakliyat yağlı tohumlar dalının 2022 yılında gerçekleştirdiği 11,4 milyar dolarlık ihracatta, hububat eserlerinin 2,6 milyar dolarlık, hayvansal ve bitkisel yağların 2 milyar dolarlık ihracatla kesimin ihracatını domine ettiğini söz eden Öztürk öbür eser kümelerinin katkılarını ise şöyle özetledi; “Değirmencilik eserleri 1,8 milyar dolarlık ihracat yaptı. 1 milyar dolarlık şeker ve şeker mamulleri ve 905 milyon dolarlık kakaolu eserler ihracatıyla dünyanın ağzını tatlandırdık. İhracatımızın 896 milyon dolarını besin müstahzarları oluşturdu.”
216 ülke ve gümrüklü bölgeye ihracat yapıldı
Türkiye, 2022 yılında 216 ülke ve gümrüklü bölgeye hububat bakliyat ve yağlı tohumlar ihracatı yaparken, listenin tepesinde 2,3 milyar dolarlık ihracatla Irak yer aldı. Dalın Irak’a ihracatı 2021 yılına nazaran yüzde 43 artış gösterdi.
EHBYİB’nin ABD pazarında sürdürdüğü TURQUALİTY Projesinin de dayanağıyla ABD’ye yapılan hububat bakliyat yağlı tohumlar ihracatı yüzde 28 artışla 708 milyon dolar oldu ve ABD en çok ihracat yapılan ikinci ülke oldu.
Sektör ihracatında Suriye 562 milyon dolarla üçüncü, Libya 365 milyon dolarla dördüncü ve Yemen 322 milyon dolarla beşinci ülke olarak sıralandı.
Egeli ihracatçılar Kuzey Afrika’da destan yazdı
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin 2022 yılı ihracatı ülkeler bazında incelendiğinde; Kuzey Afrika pazarında destan yazdıkları ortaya çıktı.
EHBYİB üyelerinin ihracat yaptığı 153 ülke ve gümrüklü bölge listesinde; Libya 119 milyon dolarlık ihracatla doruğa otururken, Egeli ihracatçılar, Libya’ya yaptıkları hububat bakliyat yağlı tohumlar ihracatını 2022 yılında yüzde 88 artırma başarısı gösterdi.
Libya’yı yüzde 43’lük ihracat artış suratı ve 113 milyon dolarlık ihracat performansıyla Cezayir takip etti. Doruğun üçüncü basamağının sahibi yüzde 156’lık rekor ihracat artışı ve 86 milyon dolarlık ihracatla bir diğer Kuzey Afrika ülkesi Tunus izledi.
Türkiye’nin üretim ve ihracatında dünya başkanı olduğu beyaz haşhaşın en büyük alıcısı Hindistan 2022 yılında 86 milyon dolarlık beyaz haşhaş talebiyle EHBYİB üyelerinin en çok ihracat yaptığı dördüncü ülke oldu. Listenin beşinci basamağında 60 milyon dolarlık taleple Mısır yer aldı. Mısır yüzde 560’lık talep artışıyla dikkatleri çekti.
Ege’den yapılan her 100 dolarlık ihracatın 58 dolarını bitkisel yağ dalı yaptı
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin 2022 yılı ihracat karnesini dallar bazında da açıklayan Lider Öztürk, “Birliğimizin 2022 yılındaki ihracatına en büyük katkıyı yüzde 51 artışla 580 milyon dolarlık fiyatla bitkisel yağ ihracatçılarımız yaptı. Öteki bir tabirle 2022 yılında yaptığımız her 100 dolarlık ihracatın 58 dolarını bitkisel yağ ihracatçılarımız gerçekleştirdi. Küspeler ve Hayvansal Yem ihracatımız yüzde 67 artışla 123 milyon dolar, yağlı tohumlar ihracatımız yüzde 140 artışla 98 milyon dolar, çikolata şekerleme ihracatımız yüzde 3 artışla 48 milyon dolar ve besin müstahzarları ise yüzde 25 artışla 41milyon dolar ihracata tekabül etti.” diye konuştu.
Öztürk; “2023 yılına da parlak bir giriş yaptık”
Hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar dalı olarak 2023 yılına da parlak bir giriş yaptıklarının altını çizen Lider Öztürk kelamlarını şöyle sürdürdü; “Ocak ayında kesimimizin Türkiye genelindeki ihracatı yüzde 19,3’lük artışla 829 milyon dolardan 989 milyon dolara çıktı. Birliğimizden yaptığımız ihracatta yüzde 20’lik artışla 63 milyon dolardan 76 milyon dolara ilerledi. Türkiye genelinde Irak 164 milyon dolarlık ihracatla kesimimizde tepedeki yerini korurken, Rusya Federasyonu’na ihracatımız yüzde 161’lik artışla 17 milyon dolardan 44 milyon dolara çıktı. Rusya Federasyonu 2023 yılında kesimimizin güçleneceği pazarlardan biri olacağı izlenimi veriyor. Bu izlenimizi EHBYİB istatistikleri de destekliyor. 2023 yılı Ocak ayında Ege Bölgesi’nden en çok ihracat yaptığımız ülke yüzde 1.488’lik artışla ve 9 milyon dolarlık fiyatla Rusya Federasyonu oldu. Rusya’yı 7 milyon dolarlık ihracatla Cezayir izledi. Cibuti ve Libya 5’er milyon dolarlık ihracatla Cezayir’in gerisinden sıralanırken, Almanya yüzde 210’luk artışla ve 4 milyon dolarlık ihracatla birinci 5 ülke ortasında kendine yer buldu.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
